Σκουπιδια στην αποχη!
Μαθητές και αλιείς ενημερώνονται και αναλαμβάνουν δράση για τα θαλάσσια απορρίμματα στις αλιευτικές περιοχές της Μεσαράς!ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ
Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή των δράσεων ανταποκρίνεται στα ακόλουθα διεθνή πολιτικά πλαίσια και την ελληνική νομοθεσία:
- ΕU: Οδηγία Πλαίσιο για τη Θαλάσσια Στρατηγική, Στρατηγική της ΕΕ για τα πλαστικά, Οδηγία για τα μιας χρήσης πλαστικά (SUPs, 2019/904).
- UNEP/ MAP: Περιφερειακό σχέδιο για τη διαχείριση των θαλάσσιων απορριμμάτων στη Μεσόγειο, Διαχειριστική Προσέγγιση με βάση το οικοσύστημα.
- UfM: Yπουργική διακήρυξη 2014 για το περιβάλλον και την αλλαγή του κλίματος, Πρωτοβουλία Plastic Busters.
- GREECE: Η ενσωμάτωση της Οδηγίας για τα μιας χρήσης πλαστικά (SUP) στην Ελληνική Νομοθεσία.
ΦΥΛΛΑΔΙΟ
Διαβάστε περισσότερα για το έργο στο σχετικό ΦΥΛΛΑΔΙΟ.
*Ενδέχεται να υπάρξουν τροποποιήσεις των δια ζώσης δράσεων λόγω της πανδημίας.
Με δυο λογια
Το έργο λαμβάνει χώρα από τον Φεβρουάριο του 2021 έως και τον Απρίλιο του 2022. Κατά το διάστημα αυτό προβλέπονται εξής δράσεις:*
- Οι αλιείς ενημερώνονται για τις επιπτώσεις των θαλάσσιων απορριμμάτων, ειδικά των πλαστικών στα ιχθυοαποθέματα και τον τουρισμό, όπως και για το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο.
- Οι εκπαιδευτικοί της περιοχής επιμορφώνονται σχετικά και έχουν στη διάθεσή τους κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό για δράσεις με τους μαθητές τους.
- Οι μαθητές της περιοχής αναλαμβάνουν δράση με εθελοντικές πιλοτικές δράσεις πεδίου (π.χ. υιοθέτηση ακτών), όπως και καθαρισμούς.
- Οι αλιείς αφού ενημερωθούν για καλές πρακτικές διαχείρισης απορριμμάτων και συμμετέχουν εθελοντικά σε πιλοτική δράση «αλίευσης απορριμμάτων».
- Οι φορείς και οι κάτοικοι της περιοχής ενημερώνονται για τα αποτελέσματα, και συνεχίζουν τις δράσεις.
Εισαγωγικη συναντηση φορεων
Την Πέμπτη 7 Οκτωβρίου 2021 πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά η εισαγωγική συνάντηση φορέων του έργου «Σκουπίδια στην απόχη – Μεσαρά», με την συμμετοχή 31 ατόμων (αλιείς, εκπαιδευτικοί, σύλλογοι και τοπικοί φορείς). Στη συνάντηση παρουσιάστηκε το έργο, εξετάστηκε το γιατί τα θαλάσσια απορρίμματα αποτελούν ένα επείγον πρόβλημα και συζητήθηκαν οι επόμενες δράσεις του έργου.
Οι συμμετέχοντες αλιείς ήταν ήδη ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι στο θέμα: μας εξήγησαν ότι πάντα ψαρεύουν σκουπίδια και τα επιστρέφουν στην ακτή ενώ εκδήλωσαν ενδιαφέρον για την εμπλοκή τους στις δράσεις του προγράμματος. Όλοι συμφώνησαν στην ανάγκη συνεργασίας, εκπαίδευσης και διαρκούς ενημέρωσης των πολιτών αλλά και συγκεκριμένων ομάδων όπως οι αγρότες.
Δείτε το Πρόγραμμα της Εκδήλωσης (PDF) και το Σχετικό Δελτίο Τύπου.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Ένα από τα κύρια “προϊόντα” του έργου είναι το ομώνυμο εκπαιδευτικό υλικό “Σκουπίδια στην Απόχη-Μεσαρά”
Το υλικό σχεδιάστηκε για εφαρμογή από τους εκπαιδευτικούς Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης των παράκτιων περιοχών της Μεσαράς, μπορεί όμως να προσαρμοστεί και να εφαρμοστεί κι ευρύτερα. Στο υλικό προτείνονται δραστηριότητες αφόρμησης, έρευνας, ατομικής και συλλογικής δράσης, οι οποίες μπορούν να υλοποιηθούν αυτόνομα ή ως μέρος ενός μεγαλύτερου σε διάρκεια εκπαιδευτικού προγράμματος.
ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ
Την Τρίτη 8 Φλεβάρη 2022, πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά ένα δίωρο σεμινάριο για τους εκπαιδευτικούς Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης με τη συμμετοχή 31 ατόμων, εκπαιδευτικοί από σχολεία της περιοχής και όχι μόνο. Στο σεμινάριο παρουσιάστηκε το ομώνυμο εκπαιδευτικό υλικό, και συζητήθηκε η μεθοδολογία για την οργάνωση της επόμενης δράσης του έργου, το Διήμερο Ευαισθητοποίησης που θα πραγματοποιηθεί την άνοιξη σε δύο ακτές στην περιοχή της Μεσαράς.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ
Χαιρετισμός, εισαγωγή στο Πρόγραμμα «Σκουπίδια στην Απόχη-Μεσαρά», Καθηγ. Μιχαήλ Σκούλλος
Τρόποι αξιοποίησης του Εκπαιδευτικού Υλικού «Σκουπίδια στην Απόχη-Μεσαρά», Ηρώ Αλάμπεη
Μεθοδολογία & τρόπος οργάνωσης ενός καθαρισμού & παρακολούθησης της κατάστασης μιας ακτής, Βίκυ Μαλωτίδη
VIDEO
Διημερο ευασθητοποιησης
Στο διήμερο ευαισθητοποίησης, 14 & 15 Απριλίου 2022 συμμετείχαν Σχολεία από την περιοχή της Μεσαράς.
13 Απριλίου, παραλία Κόκκινου Πύργου (Δυτική πλευρά): Στη δράση συμμετείχαν τάξεις από το 2ο Δημοτικό Σχολείο Τυμπακίου (περίπου 60 μαθητές & 8 δάσκαλοι). Οι μαθητές γεμάτοι ενέργεια και καλή διάθεση συγκέντρωσαν πάνω απο 180 Kg απορριμμάτων, ανάμεσα στα οποία πολλά διχτυα, σπάγγοι, πλαστικά νάυλον και δακτύλιοι απο θερμοκήπια, αλλά και μια πλώρη σκάφους!
14 Απριλίου, παραλία Κόκκινου Πύργου (Ανατολική πλευρά): Στη δράση συμμετείχαν τάξεις από το 3ο Δημοτικό Σχολείο Τυμπακίου (περίπου 50 μαθητές & 4 δάσκαλοι). Την ημέρα αυτή επικεντρωθήκαμε την Ανατολική πλευρά της παραλίας, που ήταν πολύ ρυπασμένη, με αποτέλεσμα να μαζέψουμε περίπου 500 Kg απορριμμάτων. Ανάμεσα στα περίεργα που συλλέξαμε, ένας προφυλακτήρας αυτοκινήτου, παπούτσια και σαγιονάρες, σπασμένες ξύλινες παλέτες, μια βερμούδα και μία ακτινογραφία!
Υπό την καθοδήγηση στελεχών του ΜΙΟ-ECSDE οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν και να αξιολογήσουν τα θαλάσια απορρίμματα που συγκέντρωσαν (Από που μπορεί να προήλθαν; Ποιες συμπεριφορές τα δημιουργούν; Πώς μπορούσαμε να τα είχαμε αποφύγει; Ποιος ο ρόλος των ποταμών στη μεταφορά απορριμμάτων; Τι μπορούμε να κάνουμε ως ενεργοί πολίτες για την προστασία των ακτών;).
Πέρα από τον καθαρισμό, απώτερος στόχος του διημέρου ήταν να “υιοθετηθεί” η ακτή από τα σχολεία, τα οποία θα αναλάβουν τακτικές επισκέψεις και μια συστηματικότερη παρακολούθησή τους. Οι μαθητές, οι οποίοι συνέλλεξαν ~ 700 Kg απορριμμάτων το διήμερο, δεσμεύτηκαν να συζητήσουν με τους φίλους τους και την οικογένειά τους τα ευρήματά τους, όπως και να φροντίζουν την παραλία του χωριού τους, τους επόμενους μήνες!
Δείτε τα σχετικά Δελτία Τύπου.
14/4/2022
15/04/2022
Πιλοτικη Δραση Αλιεων Μεσαρας
Α Εργαστήριο Αλιέων Μεσαράς
Στις 13 και 14 Απριλίου 2022 πραγματοποιήθηκε το Α’ Εργαστήριο Αλιέων στα δύο Αλιευτικά Καταφύγια της περιοχής Μεσαράς, συγκεκριμένα στο Τυμπάκι (13 Απριλίου με τη συμμετοχή 10 Αλιέων) και στους Καλούς Λιμένες (14 Απριλίου, με τη συμμετοχή 12 Αλιέων). Οι επαγγελματίες και ερασιτέχνες αλιείς είχαν μια σε βάθος συζήτηση με την ομάδα έργου και ανέφεραν τις δυσκολιες που αντιμετωπίζουν, μεταξύ άλλων, και στην διαχείριση των αλιευτικών απορριμμάτων τους. Αφού εξηγήθηκε το σκεπτικό της Πιλοτικής Δράσης (αλίευση και καταγραφή απορριμμάτων για ένα διάστημα 6 μηνών, ώστε να προκύψουν συμπεράσματα σχετικά με την σύσταση και τις πηγές τους στην περιοχή) οι συμμετέχοντες αλιείς εκδήλωσαν την προθυμία τους να συμμετέχουν σε αυτήν. Μέσω του έργου “Σκουπίδια στην Απόχη-Μεσαρά”, μοιράστηκαν σάκοι και φόρμες καταγραφής στους Αλιείς.
13/04/2022 Τυμπακι
14/04/2022 – Καλοι Λιμενες
Πιλοτικη δραση αλιεων
Το video παρουσιάζει την πιλοτική δράση του έργου, στην οποία ψαράδες από τα δύο αλιευτικά καταφύγια της Μεσαράς εθελοντικά “ψαρεύουν” και καταγράφουν τα σκουπίδια που πιάνουν στη θάλασσα για διάστημα έξι μηνών.
Με βάση τη σύσταση και τον αριθμό των απορριμμάτων που θα συλλεχθούν θα προταθούν κατάλληλα μέτρα διαχείρισης στις αρχές της περιοχής.
Λαγοκεφαλος: Ενας δηλητηριωδης εισβολεας
Στο βίντεο κ. Διακουμάκης, ψαράς από τον Κόκκινο Πύργο συζητά με τον Καθηγ. κ. Σκούλλο την υπάρχουσα κατάσταση και τις απειλές εξαιτίας του Λαγοκέφαλου (Lagocephalus sceleratus). Πρόκειται για ένα τοξικό ξενικό είδος, ένα δηλητηριώδες ψάρι χωρίς ανταγωνιστή, που έχει κατακλείσει την ΝΑ Μεσόγειο εξατίας της αύξησης της θερμοκρασίας των νερών.
Την ημέρα εκείνη (14 Απρίλη 2022) ο κ. Διακουμάκης έπιασε στα δίχτυα του πάνω απο 15 Λαγοκέφαλους !!
Β΄ Εργαστήριο Αλιέων Μεσαράς
Κατά το Α΄ Εργαστήριο διαπιστώθηκε η ανάγκη τοποθέτησης ειδικών κάδων για την απόρριψη των άχρηστων διχτυών, ώστε να μειωθεί η ζημιά που προκαλείται στα παράκτια και θαλάσσια οικοσυστήματα εξαιτίας τους. Για τον σκοπό αυτό, συνεργαστήκαμε με τη BlueCycle, την μοναδική στην Ελλάδα πρωτοβουλία που συλλέγει, επεξεργάζεται και ανακυκλώνει πλήρως δίχτυα και άλλα πλαστικά θαλάσσια απορρίμματα από την αλιεία και τη ναυτιλία, δημιουργώντας παράλληλα νέα, βιώσιμα προϊόντα, σύμφωνα με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας. Μετά την εγκατάσταση των κάδων στα δύο αλιευτικά καταφύγια, σε συνεργασία με τους ψαράδες των περιοχών, η BlueCycle θα αναλάβει την αποκομιδή, καθώς και την επεξεργασία του εξοπλισμού στο εξειδικευμένο εργαστήριό της, στον Πειραιά.
Η παράδοση των κάδων και η σχετική ενημέρωση στα δύο αλιευτικά Καταφύγια έγινε στις 9 Σεπτεμβρίου 2022. Κατά τη συνάντησή μας οι ψαράδες ενημερώθηκαν για το τι υλικά δέχεται ο κάδος, ενώ σε κάθε λιμάνι ορίστηκε ένας υπεύθυνος ψαράς για τη λειτουργία του κάδου και την επικοινωνία με την BlueCycle κάθε φορά αυτός γεμίζει.
Δείτε σχετικά Δελτία Τυπου πριν τη δράση και μετά τη δράση της 9ης Σεπτέμβρη.
Μεθοδολογια Πιλοτικης Δρασης
Στο κείμενο αυτό παρουσιάζεται η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε κατά την «Πιλοτική Δράση Αλίευσης Απορριμμάτων». Στη δράση αυτή επαγγελματίες και ερασιτέχνες αλιείς απο την περιοχή Παρέμβασης, ανέλαβαν εθελοντικά δράση αλίευσης και καταγραφής απορριμμάτων για διάστημα έξι μηνών. Τα στάδια, τα αποτελέσματα – συμπεράσματα, και κάποιες προτάσεις για μελλοντικά προγράμματα περιγράφονται στο κείμενο.
Κατεβαστε το αρχειο (PDF).
ΤΕΛΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ
Η μεγάλη ευαισθητοποίηση και το ενδιαφέρον που έδειξαν τα σχολεία της περιοχής, μας οδήγησε στο να οργανώσουμε εκεί την τελική εκδήλωση. Συγκεκριμένα, την 1η Δεκεμβρίου 2022 εκδήλωση οργανώθηκε τόσο στο 2ο όσο και στο 3ο Δ.Σ. Τυμπακίου, που είχαν μετάσχει και στον Καθαρισμό.
Μαζί με τους μαθητές και τους δασκάλους κάναμε μία ανασκόπηση στις δράσεις του προγράμματος, συζητήσαμε γιατί τα θαλάσσια απορρίμματα αποτελούν ένα τόσο δύσκολο να λυθεί πρόβλημα, παρουσιάσαμε τα αποτελέσματα του δικού τους Καθαρισμού την περασμένη άνοιξη και δεσμευτήκαμε να κάνουμε ότι μπορούμε για μια καθημερινότητα με λιγότερο πλαστικό μιας χρήσης, λιγότερα σκουπίδια, και πιο καθαρές παραλίες.
Πράξη ενταγμένη στο Ε.Π. Αλιείας & Θάλασσας 2014-2020 με κωδικό ΟΠΣ (MIS) 5067194.
Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.